Μέθοδος και κλινική πράξη

Συγγραφή κειμένων: Dr. med. dent. Γεράσιμος Σπ. Παπαθανασίου

ΜΕΘΟΔΟΣ – ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Η προσωρινή απενεργοποίηση παραγόντων που συμμετέχουν αιτιολογικά στην πρόκληση λειτουργικών διαταραχών ή πόνου μέσω μικρών ποσοτήτων τοπικού αναισθητικού δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την βελτίωση ή εξομάλυνση των δυσλειτουργούντων μηχανισμών αυτορρύθμισης και ομοιόστασης. Η ΝΤ μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε οξείες καταστάσεις, όσο και στην αντιμετώπιση χρόνιων δυσλειτουργιών ή πόνου. Σε περιπτώσεις χρονιότητας η ΝΤ μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως μονοθεραπεία, ή να συνδυαστεί με άλλες θεραπευτικές αγωγές π.χ. Φαρμακοθεραπεία. Σε αυτές μάλιστα τις περιπτώσεις λόγω της δράσης της ΝΤ επιτυγχάνεται μεγάλη μείωση της κατανάλωσης φαρμάκων, και έτσι αντίστοιχη μείωση τυχόν παρενεργειών. Στην κλινική πρακτική συνήθως χρησιμοποιείται συνδυασμός διαφόρων τεχνικών έγχυσης τις οποίες επιλέγει ο θεράποντας ανάλογα με το περιστατικό και το βάθος εκπαίδευσής του. Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται από την λεπτομερή εξέταση και τη γνώση της παθογένειας της διαταραχής που θα επιτρέψει μία σωστή υπόθεση εργασίας. Πολύ συχνά ακόμα και απλές τεχνικές οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Απαραίτητη προϋπόθεση πριν από κάθε θεραπευτική παρέμβαση είναι βέβαια η διάγνωση.

ΛΗΨΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ – ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ – ΨΗΛΑΦΗΣΗ
Ιδιαίτερη σημασία για τν ΝΤ έχει η λήψη ενός λεπτομερούς ατομικού ιστορικού. Όποιο γεγονός έχει προηγηθεί, ακόμα και φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα όπως μικροτραυματισμοί, μικροεπεμβάσεις, τυχόν ουλές ανεξαρτήτου αιτιολογίας, χρόνιες φλεγμονές, έχουν μεγάλη σπουδαιότητα για την ΝΤ. Σε γενικές γραμμές τα σημεία που θα πρέπει ο θεράπων να επικεντρωθεί είναι:
• Κλινική εικόνα με ακριβή αναφορά του χρόνου έναρξης των συμπτωμάτων.
• Προηγούμενες θεραπείες
• Άλλα νοσήματα (ρωτάμε για όλα τα όργανα και συστήματα)
• Χειρουργικές επεμβάσεις ( ακόμα και μικροεπεμβάσεις)
• Τυχόν τραυματισμούς
• Γενικά συμπτώματα
• Λεπτομερές οδοντοστοματολογικό ιστορικό

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Η ακριβής παρατήρηση του ασθενούς από τη στιγμή που εισέρχεται στο εξεταστήριο (τρόπος βαδίσματος, στάση του σώματος, έκφραση προσώπου κλπ.) είναι μεγάλης σημασίας για τα περαιτέρω βήματα, και μας δίνει τις πρώτες πληροφορίες για το τι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε. Ειδικότερα ο θεράπων πρέπει να προσέχει για:

° Ουλές (οποιασδήποτε αιτιολογίας).
° Τροφικές αλλοιώσεις στο δέρμα.
° Αγγειοεκτασίες.
° Μυοσκελετικό σύστημα και σπονδυλική στήλη.
° Στοματογναθοπροσωπική περιοχή.

ΨΗΛΑΦΗΣΗ
Έχει τεράστια σημασία τόσο στη διάγνωση όσο και στην αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος. Οι αλλαγές στη σπαργή του δέρματος και του υποκείμενου συνδετικού ιστού η ευαισθησία των μυών, επώδυνα σημεία κλπ. μπορούν, μέσα από την εφαρμογή διαφόρων τεχνικών ψηλάφησης να δώσουν σημαντικά στοιχεία στον θεράποντα ως προς το που θα κατευθύνει τις θεραπευτικές του παρεμβάσεις.

ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ – ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Όπως και στη συμβατική Ιατρική όλα τα παρακλινικά εργαστηριακά ευρήματα όπως και οι πληροφορίες που έχουμε από απεικονιστικές μεθόδους, συνεκτιμώνται διαγνωστικά.

ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΝΤ

1. ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η έγχυση γίνεται τοπικά στην περιοχή που εμφανίζει τη διαταραχή ή τον πόνο με διάφορους τρόπους (π.χ. Ενδοδερμικοί πομφοί, διήθηση σημείων πυροδότησης, διήθηση σε περιοχές πύκνωσης του συνδετικού ιστού κλπ.). Ενδείξεις για τοπική θεραπεία αποτελούν λειτουργικές διαταραχές ή πόνος μετά από χειρουργικές επεμβάσεις ή τραυματισμούς, ή στην ύπαρξη παθομορφολογιών λόγω χρόνιων εκφυλιστικών αλλοιώσεων.

2. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΜΕΡΙΟ (SEGMENT)
Στηρίζεται στη θεμελιώδη αρχή ότι τα συστατικά στοιχεία ενός μεταμερίου (δερμοτόμιο, μυοτόμιο, σκληροτόμιο, σπλαγχνοτόμιο) είναι λειτουργικά συνδεδεμένα μεταξύ τους και αντιδρούν με ενιαίο τρόπο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ότι κάθε νόσημα (π.χ. ενός οργάνου) και κάθε διαταραχή της ομοιόστασης ενός μεταμέριου έχει την αντιπροσώπευσή του στο δέρμα, στο συνδετικό ιστό, και στους μύες του μεταμερίου αυτού, και μπορεί να εκτιμηθεί μέσω της ψηλάφησης. Η θεραπεία στο segment αποσκοπεί πρωτίστως στην αποκατάσταση της δυσλειτουργίας του αυτόνομου και στη σταθεροποίηση του βασικού συστήματος ρύθμισης στο μεταμέριο.

3. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ – ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Οι εγχύσεις κατευθύνονται ανάλογα με τα δεδομένα της ψηλάφησης και της λειτουργικής εκτίμησης. Συνήθως τεχνικές συμπεριλαμβάνουν διηθήσεις συνδέσμων κοντά σε αρθρώσεις, περιαρθρικά, εκφύσεις ή καταφύσεις τενόντων, προπεριοστικές διηθήσεις, διηθήσεις σε σημεία πυροδότησης (trigger points) κλπ

4. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΠΕΔΙΟ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Η δοκιμαστική έγχυση σε περιοχές ή δομές που κινούν την υποψία ότι μπορεί να λειτουργούν ως πεδία διαταραχής έχει διαφοροδιαγνωστικά και θεραπευτικά ιδιαίτερη αξία. Η επιβεβαίωση της ύπαρξης πεδίου διαταραχής έρχεται μέσω του φαινομένου HUNEKE (εξαφάνιση των συμπτωμάτων αμέσως μετά την έγχυση). Προϋπόθεση για τη θεραπεία πεδίου διαταραχής πρέπει να είναι αποτυχημένες προσπάθειες θεραπείας τοπικά και στο μεταμέριο. Συνήθως αυτό είναι ορατό μετά από 2 συνεδρίες. Όταν η βελόνα δεν μπορεί να διηθήσει άμεσα ορισμένες δομές (π.χ. Εσωτερικά όργανα) τότε οι εγχύσεις κατευθύνονται στα σχετιζόμενα αυτόνομα γάγγλια, νεύρα, ή αγγεία (περιαγγειακά)

5. Η ΕΝΔΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πραγματοποιείται σαν συμπλήρωμα της μεταμερικής θεραπείας ή της θεραπείας πεδίου Διαταραχής, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις, στις οποίες η δυσλειτουργία του αυτόνομου είναι ιδιαίτερα έντονη. Γίνεται έγχυση 1 ml Λιδοκαϊνης ή προκαϊνης ½ ενδοφλέβια και 0,5 ml περιαγγειακά.

6. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΝΕΥΡΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΚΑΙ ΓΑΓΓΛΙΑ
Στο πλαίσιο θεραπείας πεδίου διαταραχής, σε ορισμένες περιπτώσεις σαν συμπλήρωμα της μεταμερικής θεραπείας και σε ειδικές ενδείξεις.